Поштовани читаоци, преносимо писмо подршке јерменском народу које је упутио "Савез Срба из Црне Горе", а које је подржало још неколико православно-патриотских организација...
♦ ♦ ♦
Драга наша браћо Јермени,
Дивни народе, ви, који вековима делите судбину географски далеког, али зато историјски блиског, српског народа!
Наши пријатељи и више од тога, вековни састрадалници, дошао је час још једног прогона препотопског, старог народа, цивилизације без које највиши светски културни и духовни домети данас не би постојали! Ви сте у трећем веку створили прву хришћанску државу! Ви сте стварали, градили, даровали свету велике историјске личности и дела, али неким силама је увек било потребно да то руше, да вас смањују територијално и убијају масовно и гнусно, не би ли се још једном уверили, хоћете ли опет успети да се из пепела у птицу Феникс претворите? А ви сте то увек чинили, без одустајања, иако су над вама вршили геноцид, прво у Бизмарково време и не без његовог утицаја, побивши 200 000 и изгнавши 100 000 Јермена из сопствене земље. У првом светском рату, око пола милиона Јермена је прогнано у пустињу Дер Зор, где су сви поумирали од глади и жеђи. У другом светском рату страдало је два милиона Јермена, а као што су српску децу убијали у хрватском Јасеновцу и јерменске малишане су окупатори водили у прве логоре за децу. Цркве и манастири су разорени до темеља, остао би само по неки камен, као немушти сведок крвопролића. Исто је било и са нама, Србима и зато вас разумемо и саосећамо са вама, јерменским народом. Ми, Срби и Јермени смо вековима хришћанство штитили од надолазећег Османског царства, док је западна хришћанска цивилизација била глува и нема за наше жртве.
Када је далеке 1218. године свети Сава посетио источну хришћанску земљу, Јерменију, задивљен лепотом цркава, пожелео је да и српске тако изгледају. По позиву св. Саве, јерменски мајстори су дошли у Србију и саградили манастир Витовницу, где и данас на жутој мермерној плочи стоји натпис на црквенословенском и јерменском језику. Извршивши утицај на Моравску школу градитељства, учинили су да Студеница и Жича поприме изглед древних јерменских храмова.
1389. године, ви сте, драга наша браћо, као вазали Османлија били доведени на наше свето Косово да војујете на турској страни, уз њихово лажно обећење да се нећете борити против хришћанског народа. Када сте угледали хришћанске храмове, непоколебљиво сте прешли на нашу, српску страну, борећи се под српском заставом, гинући заједно са нашим Лазарем, Милошем, а они Јермени што преживеше, остали су у Србији да деле нашу судбину до краја. Населивши се на планини Озрен, изградили су јерменски манастир св. Архангела, познат под именом Јерменчић. Ваши, јерменски монаси су у Бечу, 1818. године у својој штампарији излили српска ћирилична слова, како би одштампали први „Горски вијенац“.
Ви сте обогатили српску културу, уметност, науку. Музику „Востани Сербије“ написао је српски Јерменин, чувени композитор, Варткес Баронијан. Бабкен Симоњан предавао је спски језик на Универзитету у Јеревану и превео је „Горски вијенац“ на јерменски језик. Много је наших , српских Јермена, чија бисмо имена радо поменули, али, то би трајало дуго, дуго... Оно што ће најдуже да траје и није му потребно набрајање имена и векова, већ само оно осећање које носимо у срцу за нашу јерменску браћу, то је љубав, поштовање и подршка!
Нека победи истина и правда!
Подршку јерменском народу коју је упутио Савез Срба из Црне Горе, подржале су и организације: Православна фондација, Удружење за одбрану Ћирилице Добрица Ерић", Руско сабрање у Србији и Српско-Руски завет.
♦ ♦ ♦
Текст на јерменском језику
Մեր սիրելի հայ եղբայրներ,Հրաշալի մարդիկ, դուք, ովքեր դարեր շարունակ կիսում եք աշխարհագրական հեռավոր, բայց, հետեւաբար, պատմականորեն մոտ սերբ ժողովրդի ճակատագիրը:Մեր ընկերներն ու դրանից ավելին ՝ դարավոր տառապողներ, եկել է ժամանակը մինչև հեթանոսական, հնագույն մարդկանց հետապնդման, քաղաքակրթություն, առանց որի աշխարհի բարձրագույն մշակութային և հոգևոր նվաճումներն այսօր չէին լինի: Դուք ստեղծեցիք առաջին քրիստոնեական պետությունը չորորդ դարում: Դուք ստեղծեցիք, կառուցեցիք, աշխարհին նվիրեցիք պատմական մեծ գործիչների և գործերի, բայց որոշ ուժեր միշտ պետք էր այն քանդել, տարածքայինորեն կրճատել ձեզ և զանգվածաբար ու նողկալի սպանել ձեզ, որպեսզի մեկ անգամ եւս համոզվեք, թե արդյոք Դուք կրկին հաջողության կհասնեք մոխիրը վերածե՞լ փյունիկ թռչնի։ Եվ դուք դա միշտ էլ արել եք ՝ առանց հանձնվելու, չնայած որ նրանք ցեղասպանություն են գործել ձեր դեմ, նախ Բիսմարկի ժամանակներում և ոչ առանց նրա ազդեցության, սպանելով 2,000,000 և վտարելով 1,000,000 հայերին իրենց երկրից: Առաջին համաշխարհային պատերազմում մոտ կես միլիոն հայեր աքսորվեցին Դեր Զոր անապատ, որտեղ բոլորը սովից ու ծարավից մահացան: Երկրորդ համաշխարհային պատերազմում զոհվեց երկու միլիոն հայ, և ինչպես սերբ երեխաներ էին սպանվում Խորվաթիայի Յասենովաց ճամբարում, այնպես էլ օկուպանտները հայ երեխաներին տարան առաջին մանկական ճամբարներ:
Եկեղեցիներն ու վանքերը ոչնչացվեցին, գետնին մնաց միայն մի քար, որպես լուռ վկա արյունահեղության: Նույնն էր մեզ ՝ սերբերի հետ, և այդ պատճառով մենք հասկանում և կարեկցում ենք ձեզ ՝ հայ ժողովրդին: Դարեր շարունակ մենք ՝ սերբերս և հայերս, պաշտպանել ենք քրիստոնեությունը գալիք Օսմանյան կայսրությունից, մինչդեռ արևմտյան քրիստոնեական քաղաքակրթությունը խուլ ու լուռ էր մեր զոհերի համար:
Երբ դեռ 1218 թվականին Սուրբ Սավան այցելեց արևելյան քրիստոնեական երկիր ՝ Հայաստան, զարմացած եկեղեցիների գեղեցկությամբ, նա ցանկացավ, որ սերբական եկեղեցիները նույն տեսքը ունենային: Սբ. Սավայի հրավերով, հայ վարպետները եկել են Սերբիա և կառուցել Վիտովնիցա վանքը, որտեղ նույնիսկ այսօր դեղին մարմարե սալիկի վրա կա եկեղեցական սլավոնական և հայերեն գրություններ: Ազդեցություն ունենալով Մորավիայի Քաղաքացիական ճարտարագիտության դպրոցի վրա ՝ նրանք Ստուդենիցային և Ժիչային տվեցին հին հայկական տաճարների տեսք:1389-ին դուք, մեր սիրելի եղբայրներ, որպես օսմանցիների վասալներ, բերվեցիք մեր սուրբ Կոսովո ՝ թուրքական կողմում կռվելու, իրենց կեղծ խոստումով, որ չեք կռվելու քրիստոնյա ժողովրդի դեմ: Երբ տեսաք քրիստոնեական տաճարները, անսասան անցաք մեր սերբական կողմը ՝ կռվելով սերբական դրոշի տակ, մեռնելով մեր Լazազարի, Միլոշի և ողջ մնացած հայերի հետ միասին, մնացինք Սերբիայում ՝ մեր ճակատագիրը կիսելու մինչև վերջ: Բնակություն հաստատելով Օզրեն լեռան վրա ՝ նրանք կառուցեցին Սբ հայկական վանքը: Հրեշտակապետ, որը հայտնի է Յերմենշիչ անունով: 1818 թվականին ձեր հայ վանականները սերբական կիրիլիցային տառեր էին լցնում Վիեննայի հայկական տպարանում ՝ տպելու առաջին «Լեռնային ծաղկեպսակը» (Горски Вијенац):
Դուք հարստացրել եք սերբական մշակույթը, արվեստը, գիտությունը: «Սերբական ընդվզումների» երաժշտությունը գրել է սերբահայ, հայտնի կոմպոզիտոր Վարդկես Բարոնյանը: Բաբկեն Սիմոնյանը սերբերեն է դասավանդել Երեւանի համալսարանում և հայերեն թարգմանել «Գորսկի վիյենաց» -ը: Մեր սերբահայերից շատերը կան, որոնց անունները կցանկանայինք նշել, բայց դա շատ երկար կտեվեր:
Եղբայրնե՛ր, սատարում ենք ձեզ, սիրում, հարգում և աջակցում։Թող ճշմարտությունն ու արդարությունը գերակշռեն:
